آذربایجان در منتهی الیه شمال غربی ایران قرار ددارد و ازمهم ترین و معروف ترین مناطق ایران به شمار می آید . این استان از شمال با جمهوری آدربایجان و از مغرب با ترکیه همسایه است .موسیقی سنتی آذربایجان بازتاب مهم ترین وجوه و جوانب زندگی مردم است . در فولک لور موزیکال آذربایجان احوال و روحیات مردم گذشته ی این دیار با لطافت بسیار ترنم می شود . غم ، شادی ، هجران ، وصال موفقیت ها ، شکست ها ، قهرمانی ها همه و همه دراین گنجینه ی موزیکال متجلی می شود . شیوه ی بدیهه خوانی ، روش نواختن ، اجرا ، آراستگی های ملودیک و هماهنگی ، اسلوب خاص ، پختگی و مطلوب بودن صداها از ویژگی های جدایی ناپذیر موسیقی این مرز و بوم است .
برخی پژوهش گران موسیقی آذربایجان را به پنج بخش عمده ی زیر تقسیم می کنند :
۱.عاشق ها (عاشیقلار)
۲-ترانه های ملی و مقام ها ( خلق ماهینلاری و موغاملاری )
۳- موسیقی عزا و مذهبی ( تعزیه موسیقی سی )
۴- موسیقی کار و تلاش روزانه (امک ماهینلاری )
۵-موسیقی عروسی و رقص های مربوط ( توی دویون موسیقی سی )
موسیقی آذربایجان مانند بیش تر مناطق ایران از دو بخش کلی تشکیل می شود : موسیقی با متر آزاد و موسیقی با متر معین .
موسیقی با متر آزاد شامل مجموعه نعماتی است که با آواز انسانی یا ساز و یا تواما با ساز و آواز اجرا شود . این موسیقی از قید ریتم و وزن معین فارغ است و هدف آن بیان اشعاری است که با کمک موسیقی ، مفاهیم خاصی را القا کند . به این نوع موسیقی که تابع وزن و متر معینی نیست اصطلاحا در آذربایجان ماقام گفته می شود .این مقام ها را موسیقی دانان محلی ، عاشیق ها ، اجرا می کنند . در واقع عاشیق ها بازگو کنندگان و مفسران آهنگین افسانه ها ، حکایات ، حوادث ، ماجراهای تاریخی ، باورها ، اعتقادات ، و ارزش هایی هستند که زمینه های آنها در بین مردم وجود دارد . هر یک از مقامهای موسیقی آدربایجان عنوانی دارد که معمولا برگرفته از حکایت ، افسانه ، حماسه ، و یا موضوعی است که به صورت شعر در آمده و تحت عنوان مقامی با همان نام شهرت یافته است .معمول ترین ساز موسیقی مقامی در آذربایجان همان ساز عاشیق هاست که چگور و قوپوز هم خوانده می شود .
گفتنی است که مردم آذربایجان بر اساس شکل و حالت دستگاههای موسیقی سنتی ایران نیز اشعار آذری می خوانند . هفت دستگاه موسیقی سنتی و بیش تر
گوشه های آن در بین خوانندگان و نوازندگان آذری شناخته شده است . خواننده ای همچون اقبال آذر و نوازنده ای همچون بیگجه خانی شاهد این مدعا هستند .